Logopeda radzi: Powiększone migdałki a mowa

W wieku dziecięcym naturalnym zjawiskiem jest rozwój migdałków pierścienia Waldeyera. Między 2 a 5 rokiem życia ulegają one fizjologicznemu powiększeniu. Jednak u pewnej grupy dzieci migdałki podniebienne i migdałek gardłowy mogą powiększyć się do znacznych rozmiarów.

Konsekwencje:

1. Ciągłe oddychanie torem ustnym, prowadzi do osłabienia mięśni żuchwy i mięśni języka odpowiedzialnych za utrzymywanie go w jamie ustnej czego następstwem jest zaburzenie mowy w postaci seplenienia.
2. Nieprawidłowa wymowa głosek [k, g], w realizacji których bierze udział tył języka stykający się z podniebieniem.
3. Mowa bełkotliwa – mowa dziecka z rozrosłym migdałkiem gardłowym staje się słabo zrozumiała, rodzice często opisują ten rodzaj zaburzeń „mówi, jakby miało kluski w buzi”.
4. Charakterystyczny wyraz twarzy, dziecko nie mogąc oddychać przez nos, otwiera buzię i oddycha przez otwarte usta, co nadaje mu specyficzny wyraz twarzy.
5. Zmiany w kościach twarzy, bezustannie otwarte usta mogą prowadzić do mocnego wystawania kości policzkowych, nadmiernego rozrostu żuchwy oraz wygładzenia fałdów
  nosowogardłowych. Bardzo często tworzy się wąskie, wysoko wysklepione podniebienie, tak zwane „gotyckie podniebienie”.
6. Infantylne połykanie z językiem płasko ułożonym na dnie jamy ustnej, zamiast opierającym się o wałek dziąsłowy tuż za górnymi zębami.
7. Klatka piersiowa „typu migdałkowego”, płaska i mało rozwinięta.
8. Wady zgryzu jeśli proces oddychania przez otwartą buzię trwa długo i usta są cały czas „uchylone” może dojść do wytworzenia nieprawidłowego zgryzu. Brak zwarcia zębów górnych i dolnych prowadzi do powstania zgryzu otwartego.
9. Mowa nosowa, nadmierne rozmiary migdałka powodują utrudniony przepływ powietrza przez jamę nosową, co może być przyczyną nosowania zamkniętego, czyli braku lub osłabienia rezonansu nosowego głosek nosowych.
10. Niedosłuch, gdyż przerost migdała bardzo często powoduje zapalenie ucha środkowego. Powiększony migdał uciska na znajdującą się w pobliżu ujścia trąbkę słuchową. Zaburzenia te objawiają się nawracającymi wyciekowymi zapaleniami uszu, przewlekłym zaleganiem płynu w jamach bębenkowych oraz wynikającym z tego niedosłuchem przewodzeniowym. Następstwem niedosłuchu przewodzeniowego jest nieprawidłowa realizacja głosek o niskiej częstotliwości np. (t, d, n).
11. Mowa bezdźwięczna, która jest też wynikiem niedosłuchu. Polega ona na tym, że dziecko nie wypowiada dźwięcznie głosek takich jak: [b, w, g, d, z, ż, dż], tylko zastępuje je ich bezdźwięcznymi odpowiednikami.
12. Zmiany w zachowaniu, dzieci z przerośniętym migdałkiem gardłowym bardzo często stają się nagle marudne, senne, zmęczone i apatyczne, zaczynają się skarżyć na bóle głowy oraz tracą apetyt.
13. Przerost migdałka gardłowego może mieć wpływ na rozwój psychofizyczny dziecka, np. zaburzenia koncentracji.